Lessen in het logeerhuis

Column: Over sympathie en antipathie in het contact met mensen met dementie en rouw.

Lessen in het Logeerhuis

Voorbij sympathie en antipathie
 
In het Logeerhuis logeren gasten; man en vrouw, met verschillende vormen van dementie. Iedereen is met wat hulp zelfredzaam. Wel is er veelal sprake van bijkomende psychosociale problematiek. Het dagelijks leven op zo’n groep levert interessante ‘stof tot nadenken’ op. Voor deze column wil ik iets schrijven over antipathie en sympathie. Ik neem hiervoor twee gasten die beiden 70 + zijn en nog redelijk zelfstandig kunnen functioneren.
 
Een gast oogt helder, is openhartig, heeft een vriendelijke uitstraling, helpt graag, maakt oogcontact en praat gericht met je. Je hebt redelijk snel een klik. Haar verhaal klopt… aanvankelijk! Als je goed luistert en haar handelswijze bekijkt zie je echter dat zij in een vroegere wereld leeft. Zij komt dan ook niet om te logeren, maar om te werken. Ze zou zomaar een collega van ons kunnen zijn. Objectief gezien is zij een logé die sympathie oogst en feitelijk actueel onjuiste zaken vertelt.
 
Logé twee is een totaal andere persoon. Zijn uitstraling is afgebakend, praat wat kortaf, zit vaak met ogen dicht in zijn stoel, maakt geen contact met overige logés. En vanwege een aangeboren handicap moet je al vrij snel je stem verheffen om gehoord te worden. In de overdracht was ons gezegd dat dat hij een wat directieve aanpak nodig heeft. Als je goed naar hem luistert, vertelt ook hij een consistent verhaal.  Op een wat barse toon laat hij ons weten dat hij ontvoerd is en zich gevangen voelt. Dat hij kapot is. Vraagt dan ook regelmatig wanneer deze gevangenis voorbij is. Gezien zijn situatie spreekt hij in wezen over een feitelijke waarheid! Wij – ik ook, lopen daar met een bochtje om heen. Wellicht omdat we hem een confronterende boodschap te brengen hebben, die erop neer komt dat hij echt niet naar huis kan.
 
Kortom: De vrouw met haar niet realistische verhaal krijgt gewoon meer aandacht en warmte dan de man die waarheid en realiteit brengt. Oeps …. dat was een moment van bewustwording.
Zijn weerstand is rauwe rouw!
 
Gelukkig konden we dit met elkaar overleggen. Het is aan ons om voorbij sympathie en antipathie te kijken en goed waar te nemen. Terug naar de basis: herkennen en erkennen en aansluiten.  Sinds we meer met elkaar zijn gevoel erkennen, lijkt het iets zachter in hem te worden. 

Door zijn waarheid te erkennen kan hij meer zijn wie hij is: een mens in rouw, met een geheugen dat hem in de steek laat …. maar nog niet helemaal.